Każdy z nas na pewno nie raz poczuł, jak gniew rośnie, przytłaczając myśli i emocje. Czy ten gniew jest zły z natury? A może ma w sobie coś, co może nas napędzać do działania i zmian? I co z przebaczeniem? Czy naprawdę zawsze powinniśmy wybaczać, nawet gdy ktoś nas głęboko zranił?
Doświadczając tych trudnych emocji sięgnęłam instynktownie po książkę „Biegnąca z wilkami” Clarissy Pinkoli Estes i bardzo pomogła mi poukładać myśli w głowie.
Czym jest gniew?
Gniew to intensywna emocja, która pojawia się jako reakcja na poczucie zagrożenia, niesprawiedliwości lub frustracji. Jest naturalnym i biologicznym odruchem, mającym swoje korzenie w instynktach przetrwania. Kiedy czujemy gniew, nasze ciało reaguje fizjologicznie: serce bije szybciej, wzrasta ciśnienie krwi, a mięśnie napinają się. To przygotowanie organizmu do walki lub ucieczki.
W psychologii, gniew jest postrzegany jako sygnał, że coś w naszym otoczeniu lub w naszym wnętrzu wymaga uwagi i zmiany. Może być wywołany przez różne czynniki – od drobnych codziennych frustracji po poważne niesprawiedliwości i krzywdy. Ważne jest, aby rozumieć, że gniew sam w sobie nie jest ani dobry, ani zły. To, co z nim zrobimy, ma znaczenie. Może być on destrukcyjny, prowadząc do agresji i konfliktów, ale także konstruktywny, motywując do działania i poprawy sytuacji.
To emocja instynktowna i są chwile, gdy należy wypuścić gniew na zewnątrz, aby chronić Siebie. Oczywiście przyjdzie moment, aby pracować z tą emocją, zwłaszcza gdy zaczyna blokować kreatywność, otwartość na nowe lub po prostu trwa zbyt długo.
A kiedy nie okazujesz złości i gniewu?
Zdarza się, że nie okazujemy złości i gniewu, co wskazuje na zachwianie zdrowego instynktu. Pięknie opisuje to Estes w swojej książce jako „okaleczony instynkt, który jest najczęściej konsekwencją wychowania na „grzeczną dziewczynkę”. Kiedy dziecko zachęca się do ustępowania, niewdawania się w kłótnię, nie wtrącania się itp. To prowadzi do tego, że za późno dostrzegany jest rodzący się gniew, aż nie zwali z nóg. Jeśli nie czujesz złości lub nagminnie tłumaczysz osoby, które Cię krzywdzą, to należy zacząć to leczyć. „Okaleczony instynkt trzeba leczyć, wyznaczając silnie strzeżone granice, ucząc się reakcji stanowczych, jeśli to możliwość wyrozumiałych , lecz zawsze konsekwentnych”.
Kiedy nie okazujemy złości i gniewu, mogą pojawić się różne negatywne konsekwencje, zarówno dla naszego zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. Tłumienie tych emocji może prowadzić do:
Zwiększonego stresu: Niewyrażony gniew często powoduje gromadzenie się napięcia, co może prowadzić do chronicznego stresu. To może negatywnie wpływać na nasze zdrowie, prowadząc do problemów takich jak bóle głowy, problemy trawienne, przewlekłe stany zapalne.
Problemów psychicznych: Długotrwałe tłumienie złości może prowadzić do stanów lękowych, depresji, a także obniżenia samooceny. Emocje, które nie znajdują ujścia, mogą zaburzać nasze zdrowie psychiczne, powodując poczucie bezradności i frustracji.
Wycofania społecznego: Osoby, które nie wyrażają swojego gniewu, mogą zacząć unikać konfrontacji i trudnych sytuacji, co może prowadzić do izolacji społecznej i problemów w relacjach interpersonalnych.
Problemów w relacjach: Tłumienie gniewu może powodować narastanie uraz i resentymentów wobec innych osób. To może negatywnie wpływać na relacje z rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami, prowadząc do nieporozumień i konfliktów.
Nagłych wybuchów: Nagromadzony gniew, który nie jest regularnie wyrażany, może prowadzić do nagłych i niekontrolowanych wybuchów złości. Tego typu eksplozje emocjonalne mogą być szkodliwe zarówno dla osoby doświadczającej gniewu, jak i dla jej otoczenia.
Zdrowotnych konsekwencji długoterminowych: Chroniczne tłumienie emocji może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, zaburzenia immunologiczne, a nawet zwiększone ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów.
Kiedy gniew szkodzi?
Jak długo trzymać złość i kiedy należy pozbyć się gniewu? Jestem przekonana , że nie ma jednej reguły. Wszystko zależy od kalibru krzywdy, cech charakteru, sytuacji zewnętrznej, zdrowia i wielu innych czynników. Początkowo gniew może dawać poczucie siły, kontroli, ale jak długo można żyć na pełnym biegu? Na pewnym etapie gniew już nie jest potrzebny, a nawet nam szkodzi. Nie tylko poczujemy konsekwencje w psychice ( lęk, depresja, bezsenność), ale także w ciele. W TMC wątroba odpowiada za przepływ energii (Qi) w ciele. Nadmiar gniewu może prowadzić do stagnacji Qi w wątrobie, co może objawiać się fizycznie jako bóle głowy, wysokie ciśnienie krwi, problemy trawienne oraz zaburzenia menstruacyjne u kobiet.
Przebaczenie - remedium na zastarzały gniew?
Przebaczenie nie jest „stwierdzeniem”, pojedynczym aktem, czymś definitywnym. Przebaczenie może mieć kilka warstw. Czytając etapy przebaczenia według Estes, czułam się jak w sklepie z zabawkami. Okazało się, że jest dużo czasu i wiele sposobów i dróg, aby nie trzymać gniewu w sobie i iść drogą do przebaczenia. Nie ma obowiązku wybaczyć na 100%, możesz też określić warunki przebaczenie i zadośćuczynienia krzywd – dróg jest wiele. W Biegnącej z wilkami opisuje 4 fazy przebaczenia:
Zaniechać: Pierwszym krokiem jest decyzja o zaprzestaniu trzymania się negatywnych emocji. To akt woli, w którym wybieramy, aby uniknąć skrajnego wyczerpania. Nie chodzi tu o zamknięcie na zawsze urazy, ale na odłożeniu tego na później, co pozwoli nabrać dystansu. W tym czasie warto uwagę skierować na siebie, na przyjemne zajęcia, na naukę, hobby, realizację swoich celów.
Rozgrzeszenie: Następnie staramy się zrozumieć motywacje i kontekst, które doprowadziły do danej sytuacji. To nie znaczy, że akceptujemy czyjeś złe czyny, ale raczej próbujemy zobaczyć całość obrazu. To przede wszystkim powstrzymanie się od karania, kąśliwych uwag, sankcji. To ćwiczenie cierpliwości.
Zapomnieć winy: To etap, w którym pracujemy nad uwolnieniem się od emocjonalnego ciężaru. Nie chodzi o literalne zapomnienie, ale o osiągnięcie stanu, w którym przeszłość nie wpływa już na nasze obecne życie. Nie roztrząsanie, nie wracanie do tego co było przyczyną gniewu.
Wybaczenie: Ostatecznie, przebaczenie to akt miłości wobec siebie i innych. To moment, w którym możemy poczuć wewnętrzny spokój i ulgę. To jednak my decydujemy na jakich warunkach wybaczamy. Po czym poznać, że wybaczenie się dokonało? Po tym, że gniew zastępujemy współczuciem i mamy poczucie, że wszystko już na ten temat zostało powiedziane i przeżyte.
Podsumowanie
Gniew i żal są naturalnymi emocjami, które każdy z nas doświadcza. Kluczem do zdrowego życia jest nauczenie się, jak radzić sobie z nimi w sposób konstruktywny. Inspiracje z książki „Biegnąca z Wilkami” , oferuje cenne wskazówki w tym procesie.
Jeśli chcesz pogłębić pracę nad swoimi emocjami, zapraszam do analizy w polu informacyjnym TimeWaver. To innowacyjne narzędzie może pomóc w harmonizacji energetycznej i emocjonalnej, wspierając Cię na drodze do zdrowia i równowagi. Może też być wskazówką co tak naprawdę blokuje Twoją drogę do wolności od gniewu i żalu.